Trực giác là gì?
Mọi thứ mà chúng ta làm đều dựa trên những thông tin mà chúng ta thu thập được. Thông tin không chỉ đến từ việc bạn đọc một cuốn sách hay một tờ báo. Thông tin còn đến từ 5 giác quan của bạn. Nó liên tục thu thập thông tin thông qua những gì bạn thấy, nghe, ngửi, nếm và chạm. Điều này tiếp tục xảy ra ngay cả khi bạn đang ngủ say. Các thí nghiệm đã được thực hiện khi một người đang ngủ say, và người ta nói 10 câu bằng một ngôn ngữ mà anh ta không biết. Mặc dù vậy, rất lâu sau, khi họ thôi miên anh ta, anh ta vẫn có thể nói lại đúng mười câu đó. Ngay cả khi anh ta ngủ, thông tin vẫn được ghi lại tốt như trên máy ghi âm.
Cơ thể này chứa một lượng thông tin phi thường mà bạn không nhận thức được. Chỉ cần nhìn vào việc bạn đi bộ. Đi bộ rất đơn giản. Nhưng nếu bạn phân tích quá trình cần thiết để đi bằng hai chân thì đó là một quá trình cực kỳ phức tạp. Trọng lượng thay đổi, những gì xảy ra trong cơ bắp và toàn bộ hoạt động diễn ra. Nếu bạn phải phân tích và hiểu điều này một cách logic, bạn sẽ phát điên. Bạn sẽ không nhận được câu trả lời dù cho bạn có học cả đời. Nó phức tạp thế đấy, nhưng tất cả chúng ta đều có thể đi bộ một cách dễ dàng. Chúng ta biết điều này bằng trực giác chứ không phải bằng trí tuệ.
Tương tự như vậy, khi bạn học lái xe ô tô, lần đầu tiên, bạn bật khóa điện, sau đó nhấn côn, rồi đến số đầu tiên, và bạn từ từ nhả côn, nhưng cái thứ chết tiệt đó sẽ cứ nhảy và dừng lại cho dù bạn có cố gắng bao nhiêu lần đi chăng nữa. Nhưng bây giờ bạn đã lái xe được mười năm, và bạn có thể vừa lái xe vừa nói chuyện mà mọi thứ vẫn diễn ra bình thường. Và thậm chí ngày nay, sau mười năm lái xe, nếu bạn ngồi trong xe và nghĩ: “Tôi nên làm gì cho đúng? Đầu tiên, đánh lửa, sau đó là ly hợp, sau đó là số đầu tiên, sau đó là ly hợp…” một lần nữa, bạn sẽ lúng túng và không biết cách lái xe.
Nếu bạn chỉ sống bằng tư duy phân tích và trí tuệ, bạn sẽ nhìn mỗi bước nhỏ thành 10 bước nhỏ hơn nữa.
Thay vì trải qua mười bước này từ một đến mười, nếu bạn nhảy, người ta gọi đó là trực giác. Nhưng trực giác không phải là một chiều khác của nhận thức, nó chỉ là một chiều khác của máy tính. Bạn đang tính toán nó nhanh hơn, nhưng nó vẫn dựa trên lượng thông tin mà bạn đã có. Trực giác không phải là nhận thức.
Nếu bạn muốn chạm đến một khía cạnh nào đó của nhận thức, bạn phải nâng cao nhận thức của mình vượt ra ngoài ranh giới hiện tại của nó. Đó chính là tâm linh – nâng cao nhận thức của bạn. Về cơ bản, trở thành tinh thần có nghĩa là vượt ra ngoài thể chất. Nếu một khía cạnh nào đó trong bạn không còn bị ràng buộc bởi thể chất và nó trở nên sống động thì đó là tâm linh. Khi tôi nói về khía cạnh thể chất, nó không chỉ là cơ thể và tâm trí. Mọi thứ khác mà bạn cảm nhận được qua năm giác quan đều là vật chất. Nếu bạn vượt qua điều đó, hoặc nếu nhận thức của bạn vượt qua giới hạn của năm giác quan, thì bạn là người tâm linh.
Có một thứ gọi là linh cảm và cũng có một thứ gọi là nỗi sợ. Khi người ta không biết đi đường nào thì sẽ có một số thứ cứ réo rắt trong lòng họ. Đừng hiểu đó là một loại trực giác hay một loại hiểu biết sâu sắc nào đó về cuộc sống. Nó chỉ là nỗi sợ.
Nếu bạn thấy nghi ngờ thì tốt hơn là sử dụng đầu óc logic, tuy nhiên, nó sẽ có sự hạn chế của nó.
Đôi khi trực giác là một thứ rất khó hiểu. Nhiều người nói: “Ồ, tôi nghĩ mình có linh cảm đấy,” đặc biệt là những người đi xem đua ngựa! Chín mươi phần trăm thời gian họ thua, nhưng họ vẫn có linh cảm vì nó đã hoạt động một lần. Nó hoạt động một lần và thất bại mười lần, nhưng họ vẫn tin tưởng vào lần đó.
Vì vậy, trực giác, theo một cách nào đó là một điều rất nguy hiểm bởi vì bạn sẽ không biết trực giác đó là đúng hay sai.
Vì vậy, nếu trực giác của bạn không rõ ràng thì tốt nhất là bỏ nó và chỉ dựa vào quy trình hợp lý. Ngay cả khi mất nhiều thời gian hơn, ít nhất bạn cũng có thể đến được một nơi nào đó.
Bởi vì trực giác có thể đúng hoặc sai, và nó có thể đưa bạn vào những tình huống không mong muốn vì bạn tin vào điều đó. Có rất nhiều người như vậy, những người liên tục đưa ra quyết định sai lầm về mọi thứ trong cuộc sống của họ, bởi vì họ nghĩ rằng họ có trực giác.
Ngày nay, bạn biết rằng việc bạn cân bằng hay mất cân bằng về mặt tinh thần, ổn định hay không ổn định, rõ ràng hay không rõ ràng trong tâm trí… đều có cơ sở hóa học của nó.
Ngay cả hạnh phúc hay bất hạnh, yêu thương hay không yêu thương, vui vẻ hay đau khổ đều có cơ sở hóa học. Khi bạn ngồi đây, việc bạn làm cho trải nghiệm ngồi đây trở nên đẹp đẽ hay xấu xí là vấn đề của trí thông minh, và nó cũng là vấn đề của phản ứng hóa học. Chúng không khác nhau.
Mọi người hỏi tôi: “Sadhguru, làm thế nào bạn có thể thực hiện nhiều hoạt động như vậy mà không sợ hãi và mất trí?” Tôi nói với họ: “Tôi suy nghĩ thông qua toàn bộ cơ thể mình. Bạn nghĩ chỉ với bộ não của bạn. Hoàn toàn sai lầm khi hiểu trí thông minh là suy nghĩ. Suy nghĩ chỉ là một biểu hiện nhỏ của trí thông minh. Đây là một điều điên rồ mà các xã hội hiện đại đang theo đuổi. Hệ thống giáo dục hiện đại đã khiến mọi người tin rằng tư duy là biểu hiện duy nhất của trí thông minh. Nếu bạn cho rằng suy nghĩ là biểu hiện duy nhất của trí thông minh thì việc tích lũy dữ liệu, phân tích dữ liệu và phóng chiếu dữ liệu cũng được xem là trí thông minh. Không. Đây là một quá trình mà bất kỳ máy móc nào cũng có thể làm được. Bây giờ, bạn bắt đầu hiểu rằng ngay cả những suy nghĩ phức tạp nhất mà bạn cho là phi thường ngày nay cũng có thể được thực hiện dễ dàng bằng máy tính của bạn.
Hầu hết trẻ em thấy toán học là môn học khó nhất, nhưng một chiếc máy tính đơn giản có thể làm được nhiều phép toán hơn giáo viên của bạn. Máy tính của bạn có thể làm nhiều phép toán hơn bất kỳ nhà toán học nào có thể làm. Rõ ràng, toán học, bạn nghĩ nó là một quá trình trí tuệ rất khó khăn nhưng nó lại được máy móc xử lý dễ dàng hơn nhiều.
Người ta tranh luận rằng “Toán học là một chuyện, văn học và âm nhạc là một chuyện khác.” Không phải vậy. Chỉ là: toán học chỉ đơn giản là những con số lạnh lùng, nên có vẻ như nó không phải là một môn học của con người. Ngay cả văn học và âm nhạc, những thứ được coi là xuất phát từ trái tim con người, cũng có thể được thực hiện bằng máy. Có lẽ chúng ta vẫn chưa chế tạo được những cỗ máy đủ tốt để làm điều đó, nhưng âm nhạc thì đã có rất nhiều bản nhạc điện tử. Các nhạc sĩ chỉ hát nhép và để vào máy chơi nhạc, và mọi người đang tiêu thụ nó. Nhạc máy có thể không hợp khẩu vị ngay bây giờ đối với một đôi tai được đào tạo rất thẩm mỹ, bởi vì máy móc vẫn chưa phát triển đến mức đó.
Trực giác chỉ là cách đi nhanh hơn, để bạn không phải trải qua quá trình phân tích và logic mỗi lần. Nếu lần nào bạn cũng phải trải qua một quá trình logic, tự nhiên bạn sẽ lăn tăn với những khía cạnh nhỏ nhặt của cuộc sống. Bạn nghĩ tại sao mọi người cảm thấy căng thẳng hơn vào ban ngày? Thời điểm bạn được giáo dục, bạn bắt đầu suy nghĩ logic về mọi khía cạnh của cuộc sống. Mọi thứ đều đúng. Mặt trời mọc, có oxy trong không khí, bạn đã ăn sáng, nhưng bạn lại căng thẳng.
Vì vậy, trực quan có nghĩa là máy tính của bạn đang bỏ qua các bước logic và đi đến câu trả lời, đây chắc chắn là một cách hợp lý hơn để tiến hành cuộc sống của bạn. Có phải trực giác chỉ là một thuật toán sinh hóa? Vâng, đúng vậy. Khi chúng tôi nói, “thuật toán sinh hóa”, thì đó là một dòng chảy liên tục và bạn có thể thiết lập nó theo cách bạn muốn. Nó được thiết lập một chiều bởi di truyền, văn hóa và những ảnh hưởng bên ngoài, nhưng nếu bạn có ý thức, bạn có thể thiết lập theo cách khác. Đó là một cơ chế. Vấn đề là cơ chế này có được tiến hành một cách có ý thức hay không.
Bạn có một trí tuệ, một chiều kích trực giác và một mức độ thông minh sâu sắc hơn, đó chính là nền tảng của sự sáng tạo. Trí thông minh đó chính là cội nguồn của sự sáng tạo đã được nhúng vào bên trong bạn. Vấn đề chỉ là khả năng truy cập của bạn. Mọi người đều có hai cánh tay nhưng không phải ai cũng sử dụng cánh tay của mình theo cùng một cách. Một người chơi bóng sử dụng nó theo một cách; một nhà văn sử dụng nó theo cách khác; một nghệ sĩ sử dụng nó theo cách khác; một Yogi sử dụng nó theo cách khác. Thuật toán sinh hóa của bạn liên tục thay đổi tùy thuộc vào cách bạn áp dụng bản thân.
Vậy, làm thế nào để phát triển trực giác?
Mọi người chỉ luôn phỏng đoán và nghĩ rằng đó là trực giác. Nếu bạn muốn phát triển trực giác, điều đầu tiên là bạn phải học cách ngồi đây hoàn toàn tỉnh táo và không suy nghĩ về bất cứ điều gì.
Có người hỏi tôi: “Sadhguru, khi cưỡi ngựa, bạn đang nghĩ về điều gì?” Tôi không nghĩ về bất cứ điều gì, tôi chỉ chú ý cưỡi ngựa. Nếu sự chú ý của bạn luôn luôn tập trung mà không có bất kỳ sự phán xét nào – chỉ đơn giản là chú ý, không cần suy nghĩ, chỉ chú ý – bạn sẽ tự nhiên có trực giác.
Tiếc là, hầu hết mọi người đều có trực giác sau khi mọi chuyện đã kết thúc. Trực giác đó là không tốt, bởi vì nó không giúp được gì. Nó chỉ làm suy giảm tư duy logic của bạn. Nếu bạn cố gắng giải quyết sự phức tạp của cuộc sống thông qua quy trình hợp lý và logic, chắc chắn bạn sẽ phát điên. Hầu hết mọi người không bao giờ áp dụng bản thân đến mức đó. Logic của họ là bốn bước và sau đó nó sẽ đi đến một nơi khác. Tại sao một chiếc lá có màu xanh lục và tại sao một chiếc lá khác lại chuyển sang màu vàng – nếu bạn áp dụng tư duy logic để phân tích thì sẽ có hàng triệu bước để giải thích vấn đề này.
Và nếu bạn cố gắng hình dung tất cả những điều này một cách logic, chắc chắn bạn sẽ phát điên. Nhưng nếu sự chú ý của bạn hướng vào nó mà không có quá trình suy nghĩ, bạn sẽ biết điều đó bằng kinh nghiệm, bởi vì bạn đã hấp thụ nó.
Đây là sức mạnh của sự chú ý của con người. Nếu bạn có sự chú ý cần thiết, việc trở nên có ý thức sẽ đến với bạn một cách tự nhiên. Nếu bạn có ý thức, bạn sẽ thiết lập thuật toán sinh hóa cho hệ thống của mình. Bạn sẽ tác động đến điều đó theo cách khiến nó có lợi cho bạn và vì lợi ích của mọi người xung quanh bạn. Nó không chỉ là về trực giác. Nếu bạn biết cách quản lý hệ thống sinh hóa của mình, bạn có thể ảnh hưởng đến tất cả sự sống xung quanh.
Thông thường, những sinh vật có nọc độc như rắn hổ mang rất nhạy cảm với các chức năng sinh hóa đang diễn ra bên trong bạn. Chúng có thể tìm ra quá trình sống cơ bản đang diễn ra bên trong chúng ta chỉ vì sự chú ý của chúng. Chúng đang ở một mức độ chú ý nhất định vì sự sống còn của chúng luôn bị đe dọa. Đối với các xã hội hiện đại, sự sống còn không phải là vấn đề, nó đã được đảm bảo, vì vậy, mức độ chú ý của chúng ta giảm xuống và quá trình suy nghĩ của chúng ta tăng lên như điên.
Những gì chúng ta cần là sự chú ý. Sự chú ý của con người có thể mở ra bất kỳ cánh cửa nào trong vũ trụ. Nhưng sự chú ý nên thoát khỏi quá trình phán xét và kết luận. Điều đó có nghĩa là bạn không nên đánh giá mọi thứ xung quanh mình từ dữ liệu hạn chế mà bạn đã thu thập được. Bởi vì ngay cả khi bạn nghĩ rằng mình biết mọi thứ thì dữ liệu mà bạn thu thập được cũng rất hạn chế. Nếu bạn dành cả đời để học hỏi, những gì bạn biết vẫn là rất ít. Nhưng khi bạn ngày càng có ý thức hơn, bạn làm chủ được các thuật toán sinh hóa bên trong bạn thì bạn cũng sẽ làm chủ được bản chất của trải nghiệm.
Khi chúng ta có thể chế tạo những cỗ máy có thể làm toán, viết truyện và tạo ra âm nhạc cho chúng ta, chúng ta cũng có thể chế tạo những cỗ máy có bản chất trực quan. Hiện tại, người ta đang quảng cáo rằng điện thoại này trực quan hơn điện thoại kia. Trước khi bạn biết mình muốn gì, nó sẽ bật ra và nói những gì bạn muốn, bởi vì nó đã hình dung ra cách sử dụng của bạn ở một mức độ nào đó, dựa trên lịch sử sử dụng trước đây của bạn. Khi bạn có thể tìm ra những người khác, điện thoại của bạn đang tìm ra bạn là ai. Có thể nó biết về bạn nhiều hơn bạn biết về chính mình. Nó không tự nhận ra bạn nhưng nó đã hình dung ra bạn.
Điều này cần được nhìn nhận một cách sâu sắc hơn chứ không phải chỉ nói qua loa về trực giác hay cảm xúc.
Nó cần được xem như một quá trình sống, bởi vì quá trình sống là không có sự tách biệt giữa trí thông minh, trực giác, suy nghĩ, nhịp đập của tim, chức năng của gan, thận, lá lách hay não bộ. Nó là một sự liền mạch. Nắm bắt nó theo cách đó là quan trọng nhất. Chỉ khi đó, bạn mới trải nghiệm cuộc sống này một cách trọn vẹn nhất. Rồi bạn sẽ thấy mình cạn lời về cuộc đời, vì không có từ ngữ nào để diễn tả một hiện tượng như thế này. Các từ đang đến bởi vì bạn đang nhìn vào những mảnh nhỏ và dùng từ này từ kia để mô tả, đơn giản là vì chúng ta đã nhìn mọi thứ qua trí tuệ tư duy. Khi không có từ nào, chúng ta sẽ không có kết luận. Khi không có kết luận thì sẽ không có cái chết. Đây là con đường giải thoát.
Máy móc có thể làm mọi thứ mà bạn có thể làm. Chỉ có điều là chúng không thể trở nên ý thức. Những gì bạn gọi là ý thức là bản chất của cuộc sống. Đó là thứ không thể xảy ra chỉ bằng cách diễn tả và lập trình.
Chúng tôi đang dạy một số thực hành Yoga để nâng cao cả logic và trực giác. Tôi logic nhưng tôi không làm bất cứ điều gì logic; mọi thứ đều trực quan đối với tôi. Khối lượng và sự đa dạng của các hoạt động mà tôi đã thực hiện trong đời sẽ khiến mọi người phát điên. Nhưng bởi vì tôi không xem xét nó một cách logic, tôi tiếp cận mọi thứ bằng trực giác nên tôi không cần sự nỗ lực nào trong đó.
Trực giác sẽ không hoạt động nếu không có dữ liệu. Bạn chắc chắn cần dữ liệu, nhưng không cần tính toán. Nó sẽ ra thẳng kết quả và kết quả đó có thể đúng hoặc sai. Dữ liệu đang được thu thập mọi lúc vì tất cả năm giác quan liên tục thu thập dữ liệu. Những thứ mà mọi người đến với tôi không chỉ là tâm linh. Nếu ai đó đang xây dựng một tòa nhà và có vấn đề gì đó với kỹ thuật, họ sẽ tìm đến tôi. Nếu ai đó đang sửa máy và gặp vấn đề gì đó, họ sẽ đến gặp tôi. Không phải vì tôi được đào tạo về điều này. Chỉ là nếu bạn nhìn thấy tòa nhà này, cho dù bạn có ý thức hay không, đôi mắt của bạn đã chụp được một bức tranh hoàn chỉnh về nó. Nếu bạn giữ một mức độ rõ ràng nhất định, nó có thể được rút ra bất cứ lúc nào bạn muốn.
Nếu tôi lái xe hôm nay, đặc biệt là trên dãy Himalaya, tôi biết mọi khúc cua trên đường, mọi tảng đá và mọi cái cây lớn. Khi tôi lái xe, dường như góc tiếp theo đã ở sẵn trong tâm trí tôi. Mọi người không hiểu tại sao tôi lại lái xe với tốc độ này. Mọi người khác đang di chuyển với tốc độ 25 đến 30 km một giờ, còn tôi chỉ đang quay cuồng vì tôi đã hình dung ra hai ba khúc cua tiếp theo trên đường trong đầu. Tôi không phải bận tâm về con đường chút nào vì con đường rất rõ ràng trong tâm trí tôi. Tôi chỉ phải coi chừng các phương tiện. Và nó là như vậy trong tâm trí của mọi người nhưng họ đã làm nó rối tung lên đến mức họ không thể lấy thông tin ra khi họ cần.
Nếu bạn kết nối với ý thức của mình thì tâm trí của bạn sẽ tự do. Nó tự do đến mức mọi thứ bạn đã ngửi, nếm, chạm, nghe và nhìn đều ở đó. Bạn không cần phải cố nhớ bất cứ điều gì. Tất cả chỉ đơn giản là ở đó. Bạn chỉ cần kéo nó ra khu cần.
Trí nhớ thực sự không phải là ghi nhớ, trí nhớ là khả năng lấy ra dữ liệu của bạn.
https://isha.sadhguru.org/sg/en/wisdom/article/what-is-intuition
