Con người chúng ta, không ai có thể tạo ra bất cứ điều gì từ số không cả. Chỉ có tạo hóa làm được điều đó, phải không?
Những suy nghĩ của chúng ta, nó chỉ dựa trên những dữ liệu đã có sẵn, những thứ mà chúng ta đã biết, đã nghe, từ đó, chúng ta suy luận, nhào nặn và tưởng tượng thêm.
Những sản phẩm sáng tạo của chúng ta, nó cũng chỉ dựa trên những ấn tượng mà chúng ta đã tiếp thu, và chúng ta tái chế nó lại thành dạng mới. Ví dụ, ai đó sáng tạo ra logo của một nhãn hàng nào đó thì rõ ràng, logo đó cũng phải dựa trên một ý tưởng nào đó, dựa trên những nét hình học: nét thẳng, nét cong…
Để viết nhạc, bạn phải có âm thanh. Để vẽ tranh, bạn phải có đường nét. Để làm thơ, bạn phải có ngôn từ. Nó là những chất liệu cơ bản của nghệ thuật. Nếu không có âm thanh, đường nét và ngôn từ, bạn sẽ không thể sáng tác.
Cho nên, con người không thể tự mình tạo ra bất cứ thứ gì cả. Con người chỉ có thể dựa trên những dữ liệu đã có và nhào nặn lại, tưởng tượng thêm. Tâm trí của bạn, nó cũng chỉ dựa trên những dữ liệu có sẵn. Và bạn biết đó, những dữ liệu mà bạn đã thu thập sẽ khác với những dữ liệu của người khác. Và nó cũng khác với tạo hóa. Vậy mà rất nhiều người còn tự tin rằng họ có một trí thông minh siêu việt. Khi bạn chỉ có tự tin, bạn sẽ đâm sầm vào bất cứ thứ gì bạn cho là đúng và dính ở đó.
Hãy xem, cái mà chúng ta gọi là sáng tạo, thực ra nó chỉ là cái không giống với những cái mà chúng ta đã biết. Nó mới, nó khác so với những cái cũ.
Sáng tạo thực sự là khi bạn có thể tạo ra thứ gì đó mà không cần bất kỳ nguyên liệu đầu vào nào, khi đó, bạn mới hoàn toàn sáng tạo!
Bạn nghĩ lại xem, có phải vậy không?
Thật ra, trí tưởng tượng của chúng ta đã giúp chúng ta tạo ra nhiều điều, mặc dù nó không phải sự sáng tạo hoàn toàn nhưng nó đã giúp đỡ chúng ta rất nhiều trong cuộc sống.
Tuy nhiên, trí tưởng tượng của chúng ta cũng đã gây đau khổ cho chúng ta. Rất nhiều người nghĩ về tương lai và đau khổ. Rất nhiều người nghĩ về người này, người kia, chuyện này, chuyện kia và đau khổ. Chúng ta đang chịu đựng nỗi khổ do mình nghĩ ra.
Giờ đây, hầu hết chúng ta đều sống theo quán tính, đều suy nghĩ dựa trên những thông tin mà chúng ta đã biết, cho nên, dù chỉ là một chiếc lá, chúng ta cũng không thể biết hết về nó, bởi vì chúng ta chỉ đang suy nghĩ dựa trên những dữ liệu cũ, những thông tin mà chúng ta biết về lá cây.
Cuộc sống này cũng vậy. Chúng ta vô thức sống như cách mọi người đang sống và sống theo quán tính. Họ có nhà, tôi cũng có nhà. Họ có xe, tôi cũng sẽ mua xe. Họ đi học cái này cái kia, tôi cũng đi học như họ. Họ yêu tôi, nhiệt tình với tôi, tôi hạnh phúc. Họ không yêu tôi, lạnh nhạt với tôi, tôi đau khổ. Cảm xúc và suy nghĩ của hầu hết chúng ta là như vậy.
Tại sao bạn không tự nói với mình: Họ có yêu tôi hay không, tôi vẫn hạnh phúc vì đó là lựa chọn của tôi. Tôi không sống theo quán tính. Tôi không sống theo kiểu họ quan tâm tôi thì tôi sẽ vui, không quan tâm tôi thì tôi sẽ buồn. Tôi không sống theo kiểu như vậy, bởi vì tôi có thể tự khởi động, tự kích hoạt trạng thái cảm xúc mà tôi muốn.
Tiếc là ngày nay, hầu hết chúng ta đều không làm được điều đó. Chúng ta để cho hoàn cảnh tác động vào chúng ta và chúng ta phản ứng theo bản năng, theo những suy nghĩ, cảm xúc mà chúng ta có. Thế là chúng ta thấy đời là đau khổ, bởi vì thế giới bên ngoài có bao giờ như ý chúng ta muốn 100 % đâu.
Con người cứ sống như vậy. Và chỉ khi có một cú sốc nào đó, một nỗi đau khổ tột cùng nào đó, một tai nạn bất thình lình nào đó… chúng ta mới giật mình và quan tâm đến cuộc sống. Tại sao bạn không tự ý thức từ hôm nay? Tại sao bạn không quan tâm đến cuộc sống từ hôm nay một cách sâu sắc nhất?
Để khi bạn có sự chú ý sâu sắc vào cuộc sống, vào trải nghiệm sống, vẻ đẹp sẽ tự biểu lộ ra.
***
Bài viết dựa trên tư tưởng của Sadhguru trong bài báo: https://isha.sadhguru.org/sg/en/wisdom/article/creative-process-ways-to-enhance-creativity,
