Hồng hoa là vị thuốc nổi tiếng trong điều trị bế kinh, trễ kinh, đau bụng kinh do ứ huyết. Không chỉ thế, vị thuốc này còn giúp trục thai chết trong bụng ra và chữa được nhiều chứng bệnh khác.
Lưu ý: Phụ nữ mang thai và rong kinh không được dùng.
Hồng hoa là thuốc gì?
Cây hồng hoa, hay còn gọi là cây rum, hồng lam hoa, dương hồng hoa, thảo hồng hoa, thạch sinh hoa… Cây có tên khoa học là Carthamus tinctorius.
Bộ phận được dùng làm thuốc của cây hồng hoa chính là các cánh hoa (hái khi hoa đang nở, vào thời điểm các cánh hoa chuyển từ màu vàng sang màu đỏ).
Sau khi hái, ta đem phơi ở chỗ râm mát, có gió nhẹ cho thuốc tự khô dần hoặc phơi ở chỗ có nắng nhẹ. Nếu phơi quá nắng, dược liệu sẽ bị đổi màu.
Được biết, cây hồng hoa thường sống từ 1 – 2 năm, thường chỉ cao dưới 1, 5 m, mép lá có nhiều gai và cho nhiều hoa dưới dạng hình đầu, to khoảng 3 cm.
Hoa hồng hoa (hay còn gọi là hoa rum) có màu vàng, sau đó chuyển dần sang màu đỏ cam và có mùi thơm rất nhẹ, sau khi phơi khô sẽ có màu đỏ đậm pha lẫn màu cam. Chính vì thế, nó được gọi là hồng hoa (chữ “hồng” trong Hán ngữ, Hoa ngữ là để chỉ màu đỏ, ví dụ như “hồng bao” là bao lì xì đỏ).
Được biết, màu của hồng hoa có được là do sắc tố màu đỏ rum (carthamin C21 H22 O11) và sắc tố màu vàng (safflower yellow C24 H30 O15).
Hồng hoa – thuốc trị bế kinh hiệu quả
Theo y học cổ truyền, hồng hoa có vị cay, tính ấm. Tuy nhiên, kinh nghiệm sử dụng thực tế cho thấy hương vị của hồng hoa rất nhẹ, hầu như có vị lạt và cũng dễ uống.
Công dụng của hồng hoa được nói đến trong nhiều sách về y học. Trong có, các công dụng chính có thể kể đến là:
- Hoạt huyết, giúp máu huyết lưu thông, phá tan máu ứ và sản sinh máu mới.
- Giúp thông kinh, chữa bế kinh, mất kinh, kinh nguyệt xấu và đau bụng khi hành kinh.
- Dùng trong trường hợp sinh khó khiến thai nhi bị chết trong bụng không ra được.
- Dùng cho phụ nữ sau sinh bị máu xấu không ra hết được.
- Dùng trong trường hợp bị tụ máu bầm do té ngã.
- Điều trị khí hư, viêm buồng trứng, viêm tử cung mạn tính, viêm phổi, viêm dạ dày.
- Giúp giải nhiệt và làm ra mồ hôi.
Liều dùng thông thường: từ 3 đến 9 g thuốc mỗi ngày. Cách dùng: nấu lấy nước uống hoặc hãm uống như trà (nếu hãm như trà thì hãm 2 – 3 lần nước, mỗi lần 1 chén nước sôi và đợi nguội dần thì uống).
Đối tượng tránh dùng hồng hoa:
Hồng hoa chỉ hợp với trường hợp ứ huyết, vì vậy, những người bị bệnh mà không phải do máu ứ (ứ trệ) thì không nên dùng. Bên cạnh đó, bà bầu và những người đang bị rong kinh… cũng không nên dùng (vì hồng hoa có thể gây sảy thai).
Các bài thuốc có dùng hồng hoa
1. Hồng hoa chữa đau bụng khi có kinh nguyệt
Cách 1: Mỗi ngày, lấy 3 đến 9 g hồng hoa (khoảng 1 muỗng canh hơi vung), hãm uống như trà và hãm nhiều lần nước cho ra hết thuốc (mỗi lần hãm 1 chén). Bài thuốc này uống trước hay trong khi có kinh đều được.
Cách 2: Lấy một ít rượu hâm nóng rồi để 9 g hồng hoa vào, đợi nguội thì chia thành ba lần uống trong ngày (dùng rượu trắng thông thường).
Cách 3: Dùng 4,5 g hồng hoa, 9 g hương phụ (củ cỏ gấu), 3 g xuyên khung và 9 g đương quy, tất cả cho vào ấm và nấu lấy nước uống (uống trước khi hành kinh). Nếu không sắc uống, bạn có thể dùng các vị trên ngâm rượu rồi uống cũng được.
2. Hồng hoa giúp trục thai chết trong bụng ra
Cách dùng như sau: mỗi ngày, lấy 9 g hồng hoa và một ít rượu, đun nóng rồi để ấm lại thì uống.
Các ghi chép điển hình về công dụng của hồng hoa
1. Sách của Chu Đan Khê (đời Nguyên) có ghi lại công dụng của vị thuốc này như sau: “Hồng hoa dùng nhiều thì tán huyết, dùng ít thì nuôi huyết“.
2. Sách của Mậu Hy Ung (đời Minh) cũng ghi như sau: “Hồng hoa” là yếu dược hành huyết. Huyết xấu ra hết thì các chứng cấm khẩu, đau bụng khỏi cả, tử thai trong bụng cũng theo ra“.
Thông tin thêm
1. Ở Ấn Độ, hồng hoa còn được xem là thuốc an thần, điều trị sởi và bệnh tinh hồng nhiệt.
2. Hồng hoa còn được gọi là hoa rum nhưng nó khác với một loại hoa khác cũng được gọi là hoa rum, đó là hoa thủy vu (loài này được trồng nhiều ở Đà Lạt).
3. Cây hồng hoa đã được di thực vào nước ta từ nhiều năm trước và được trồng nhiều ở tỉnh Hà Giang. Tuy nhiên, nguồn dược liệu tại các hiệu thuốc hiện tại hầu như đa phần vẫn được nhập từ Trung Quốc (ở Trung Quốc, cây này được trồng nhiều tại các tỉnh Tứ Xuyên, Vân Nam, An Huy…).
Các bài viết liên quan:
- Cách giảm đau bụng kinh dữ dội có kèm nhức lưng (do ứ huyết)
- Đau bụng kinh uống thuốc gì hiệu quả? Hồng hoa, thuốc trị bế kinh
- Nên dùng thuốc gì để trị bế kinh (hồng hoa hay nhụy hoa nghệ tây?)
Tư liệu tổng hợp
- Đỗ Tất Lợi, Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam, Nxb Y học, 1999, trang 41.
- Nhiều tác giả, Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, tập 2, NXB Khoa học và kỹ thuật, Hà Nội, 2004, trang 999.
- Phạm Thiệp – Lê Văn Thuần – Bùi Xuân Chương, Cây thuốc bài thuốc và biệt dược, NXB Y học, 2000, trang 129.
- Nguyễn Văn Quý – Nguyễn Phương, Thuốc Bắc thường dùng, NXB Y học, 2002, trang 292.
- Hồng hoa trị bệnh gì?, https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%93ng_hoa
