Đầu tiên, mình muốn nói đến một lỗi mà rất nhiều người viết lách hay mắc phải, đó là không ngắt câu, không ngắt đoạn.
Có những bài mình đọc, mỗi câu đều dài 3, 4 hàng. Nhìn đã ngán, đọc càng đuối và không thể nào đọc hết bài nổi.
Với đoạn văn cũng vậy, mình thấy một số bài dài cả trang mà ngắt có 2 đoạn. Đó là điều tối kỵ, vì sao?
Vì nhìn vô một đoạn dài thườn thượt, người ta sẽ không đọc nổi. Không ai có đủ kiên nhẫn để đọc một đoạn văn dài như một đám rừng. Nhìn ngán lắm.
Bạn phải tách ra. Cứ khoảng 4, 5 hàng là bạn tách thành một đoạn. Còn như ý đó dài quá thì chịu, bất đắc dĩ mới để 7, 8 hàng. Còn không thì bạn cứ chia thành từng ý nhỏ, cứ mỗi ý là một đoạn ngắn.
Nhìn vô bài viết với những đoạn ngắn, gọn, người ta thấy thoải mái và khi đọc thì cũng dễ đọc hơn.
Đó là lý do mà có những bài mình viết gần 4000 chữ nhưng bạn bè trên face của mình vẫn đọc hết, bởi vì nó rất dễ đọc.
Bạn thử làm như vậy đi, nó rất đơn giản nhưng bạn sẽ thấy số người đọc bài của bạn tăng lên rõ rệt.
***
Bây giờ, mình chia sẻ các hướng kiếm tiền từ nghề viết lách nha.
Thứ nhất, bạn có thể viết thuê như mình (mình viết 4 năm rồi ak). Hiện nay, rất nhiều đơn vị tuyển cộng tác viên viết bài với mức giá từ 40 ngàn đồng – 1 triệu đồng/ bài, thậm chí là 2, 3 triệu. Bạn chỉ cần gõ từ khóa “freelancer” hoặc “cộng tác viên viết bài” là sẽ có rất nhiều kết quả. Trên facebook, nhóm “Tâm sự con sen” cũng có rất nhiều nhà tuyển dụng trên đó. Bạn có thể theo dõi để học hỏi và tìm việc. Hiển nhiên, dù tìm việc ở đâu thì bạn cũng phải đề phòng trường hợp lừa đảo nhe.
Thứ hai, nếu bạn có sức viết dồi dào thì bạn có thể tự viết cho blog của bạn, để lấy tiền quảng cáo từ Google Adsense và bán hàng trên đó. Mình cũng đang sống bằng nghề này, blog của mình là cayhoala.com. Hiển nhiên, đi sâu vào blog, web thì lại có rất nhiều thứ khác, bao gồm cả tiếp thị liên kết.
Thứ ba, bạn có thể viết bài bán hàng. Nếu bạn viết khéo thì bạn có thể ra rất nhiều đơn. Mình cũng đang sống bằng nghề này.
Thứ tư, bạn thông qua viết lách để PR bản thân và tìm việc. Thỉnh thoảng, mình cũng đăng 1, 2 bài trong các hội nhóm và cũng có một vài đơn vị mời mình về làm, nhưng mình không thích họ nên từ chối.
Cuối cùng là viết nội dung cho cấp trên, cho công ty…
***
Nhìn chung, sau 4 năm sống bằng nghề viết lách thì mình nhận ra điều này, đó là: muốn có tiền dễ dàng từ việc viết lách thì bài viết của bạn phải đáp ứng được 2 yếu tố cơ bản sau:
- Thứ nhất, chủ đề của bạn phải được nhiều người quan tâm.
- Thứ hai, bài viết của bạn phải dễ hiểu. Còn viết sao cho hay lại là chuyện khác, mình sẽ nói sau.
Bây giờ, chủ đề gì được nhiều người quan tâm?
Nếu được chọn thì bạn nên chọn chủ đề tiền bạc, sức khỏe và sắc đẹp.
Hiện tại, tiền bạc là thứ thu hút người ta nhất. Ví dụ, bạn viết một bài với tiêu đề “kinh doanh gì dễ hái ra tiền” hoặc “3 nghề thịnh hành nhất trong tương lai”… đảm bảo sẽ có rất nhiều người đọc.
Còn như bạn nghiên cứu 3 ngày rồi viết về hành trình của Mặt trăng hay viết 1 bài thơ lục bát… thì hay thật đó, nhưng sẽ không có bao nhiêu người đọc, vì cái mà rất nhiều người quan tâm bây giờ là tiền.
Trên mạng, rất nhiều người không giàu nhưng vẫn dạy cách làm giàu, rất nhiều người lừa đảo bằng các khóa học làm giàu…, mình không khuyên bạn làm như vậy, nhưng mình muốn nói rằng, rõ ràng, những người đó đã đánh đúng tâm lý của chúng ta.
Chủ đề thứ 2 là sức khỏe. Bây giờ 1 là sợ nghèo. 2 là sợ bệnh tật chết chóc, cho nên thuốc và thực phẩm chức năng được bán khắp mọi nơi. 4 năm nay, mình viết hơn 1000 bài về chủ đề sức khỏe và mình nhận ra nó là chủ đề tiềm năng. Con người bây giờ quá nhiều bệnh.
Hiển nhiên, nếu bạn viết về chủ đề này thì bạn phải có kiến thức về y học, nếu không thì bạn có thể sẽ hại người. Nó là một chủ đề đòi hỏi cả kiến thức và cái tâm của người viết.
Chủ đề thứ 3 là sắc đẹp. Bây giờ nam nữ đều chuộng sắc đẹp. Ví dụ, bạn viết bài “kem trắng da an toàn nhất hiện nay”, “cách trị mụn đầu đen hiệu quả nhất” thì đảm bảo sẽ có nhiều người xem. Còn như bạn viết bài nghiên cứu chuyên sâu thì sẽ không có bao nhiêu người xem, bởi vì thường thì người ta sẽ không đủ trình để hiểu.
Hiển nhiên, nếu bạn là nhà nghiên cứu và khán giả của bạn cũng là nhà nghiên cứu thì khác, còn ở đây, bạn là người đang kiếm tiền bằng con chữ, vì vậy, cái bạn cần quan tâm là tính hiệu quả, khả năng tạo ra tiền chứ không phải những triết lý của bạn.
Ngoài 3 chủ đề trên thì còn một chủ đề khác cũng thu hút nhiều người xem, đó là các tin tức hot. Rõ ràng là như vậy. Chỉ cần bạn khéo léo bám theo tin hot thì bạn sẽ có lượt xem.
Tới đây sẽ có bạn hỏi: Nhưng nếu không được chọn chủ đề thì sao? Lỡ công ty tôi bán xi măng, quần áo hay bán các dịch vụ khác thì sao?
Vậy thì bạn phải tìm cách viết sao cho có nhiều người đọc.
Muốn bài của bạn có nhiều người đọc thì bạn phải viết sao cho dễ đọc, nghĩa là đọc xong câu đầu, người ta thấy dễ hiểu và muốn đọc tiếp câu thứ hai, chứ không phải mới đọc câu đầu đã dội ngược.
Muốn được như vậy thì bạn phải dùng những từ dễ hiểu, ai nghe cũng hiểu. Khán giả của bạn, họ là bình dân chứ không phải chuyên gia. Hiển nhiên, nếu sản phẩm của bạn dành cho chuyên gia thì nó lại là vấn đề khác.
Còn ở đây, nếu bạn muốn nhiều người đọc bài của bạn thì bài của bạn phải hợp với nhiều người.
Nghĩa là bạn phải hiểu rõ đối tượng của bạn là ai? Họ có phải dân trí thức không? Họ có hiểu những từ mà bạn đang viết không? Và viết như thế nào thì họ thích đọc?
Có thể bạn sẽ hỏi:
Nếu sản phẩm của tôi rất khó hiểu thì sao? Rất khó tư vấn thì sao? Ví dụ như tôi tư vấn các động cơ máy móc chẳng hạn…
Câu trả lời là: bạn phải có năng lực chuyển nội dung khó hiểu thành dễ hiểu. Cái này thuộc về năng lực rồi. Gợi ý một chút: Bạn có thể dùng ví dụ để minh họa, hoặc dùng những từ dễ hiểu với nghĩa tương đương… Đừng show tất cả kiến thức của bạn ra, người ta sẽ chẳng hiểu gì đâu. Hãy nói cái người ta có thể hiểu.
Điều quan trọng là: bạn phải hiểu bạn đang nói cái gì. Bạn phải hiểu thì bạn mới viết ra, nói ra rõ ràng, mạch lạc. Nếu bạn là tác giả mà bạn còn không rõ ràng thì người đọc sẽ ngu luôn ak.
***
Bây giờ, 2 yếu tố cơ bản đã xong. Bạn đã chọn được chủ đề nhiều người quan tâm, cũng đã biết cách viết cho dễ hiểu. Bạn được 7/ 10 điểm rồi.
3 điểm còn lại nằm ở đâu?
3 điểm còn lại ở đây. Bạn phải chạm đến cảm xúc của người đọc. Nó là yếu tố then chốt khiến người ta quyết định có mua hàng hay không.
Con người chúng ta, hầu hết đều hành động dựa trên cảm xúc. Muốn chạm đến cảm xúc người đọc thì bài viết của bạn phải chân thành. Nếu mục đích của bạn chỉ là moi tiền của người đọc, lấy cái gì đó từ người đọc… thì bạn sẽ không bao giờ viết được một câu chân thành. Mình chân thành hay giả dối, người ta đọc, người ta biết chứ.
Sau nhiều năm viết văn, mình nhận ra những bài viết hay nhất chính là những bài đơn giản và chân thành nhất. Người freelancer tài năng là người có khả năng biến những điều khó hiểu thành những điều dễ hiểu. Họ không cố gắng thể hiện kiến thức của mình trong bài viết, họ cũng không cần show ra những từ ngữ đao to búa lớn… Họ viết đơn giản bình thường thôi, nhưng người đọc lại cảm động, lại tương tác, lại mua hàng.
Mọi thứ rồi sẽ qua đi, nhưng sự chân thành là ở lại. Có những bài viết rất hay nhưng đọc xong cứ cảm thấy sắc sảo quá, giả tạo quá, không đáng tin. Ngược lại, cũng có những bài viết rất rất bình dân nhưng đọc xong lại cảm động, lại muốn làm cái gì đó để ủng hộ người viết.
