Vỏ bưởi, tép bưởi (Citrus maxima) có thể điều trị những bệnh gì? Ăn tép bưởi mang lại lợi ích gì và những người nào không nên dùng bưởi?
Vỏ bưởi giúp xua đuổi muỗi
Đó là một thời, cứ mỗi buổi chiều, mẹ tôi lại lấy vỏ dừa khô đốt lên cho khói bay mịt mù để xua đuổi muỗi. Kỷ niệm về cuộc sống ngày ấy, tuy nghèo khó nhưng hiện lên thật ấm cúng, thật đẹp.
Bây giờ, khi có ai hỏi về những thứ giúp xua đuổi muỗi, bất giác trong tiềm thức tôi lại hiện lên những đám khói trắng ấy.
Tuy nhiên, trên thực tế, so với vỏ dừa khô thì vỏ bưởi khô đốt lên sẽ giúp xua đuổi muỗi tốt hơn (mặc dù khói của chúng đều khó chịu như nhau).
Thế nhưng, nói về vỏ bưởi thì không chỉ là công dụng đuổi muỗi. Trong y học cổ truyền, vỏ bưởi chính là vị thuốc khá quen thuộc với tên gọi cam phao.
Cách dùng vỏ bưởi
Khi dùng vỏ bưởi làm thuốc, cần lưu ý lựa chọn những quả bưởi sạch, an toàn, rửa sạch rồi gọt bỏ phần phao xốp trắng mềm bên trong, chỉ lấy lớp vỏ bên ngoài, thái mỏng và phơi âm can cho khô (tức phơi gió cho khô dần, tránh ánh nắng trực tiếp).
Công dụng của vỏ bưởi
Vỏ bưởi vị cay, đắng, có mùi thơm và có tính ôn, bình. Theo y học cổ truyền, nước sắc vỏ bưởi có tác dụng:
- Thúc đẩy máu huyết lưu thông, làm tan cơn uất hơi trong lồng ngực.
- Điều trị ho, đờm tích đọng ở họng và phế quản.
- Giúp dễ tiêu hóa, điều trị khó tiêu (5).
Cách dùng: lấy vỏ bưởi khô sao lên, sắc uống từ 4 – 12 g mỗi ngày (5).
Bên cạnh đó, để điều trị viêm dạ dày và viêm ruột cấp tính, có thể lấy 10 g vỏ bưởi (vỏ ở quả già), 5 g lá trà và 2 lát gừng rồi nước uống, mỗi ngày một lần (3).
Ngoài ra, vỏ bưởi nấu nước tắm còn giúp sát trùng cho da và giúp các mạch máu tuần hoàn tốt hơn (3).
Thành phần dinh dưỡng của tép bưởi
Tép bưởi chứa lượng vitamin C rất cao (61 mg/ 100 g tép tươi) và có thể đáp ứng đến 73 % nhu cầu vitamin C mỗi ngày ở người trưởng thành. Ngoài ra, trong thịt quả bưởi còn chứa các vitamin B1, B2, B3, B6, các khoáng chất như Sắt, Magie, Mangan, Phốt pho, Na tri, Kẽm… cùng đường, chất xơ và chất béo (1).
Ăn bưởi có tác dụng gì?
Bưởi là loại quả rất tốt cho sức khỏe, vừa ngon miệng lại vừa ngăn ngừa được các bệnh do thiếu vitamin C. Trên thực tế, dùng bưởi đúng cách không chỉ giúp giảm thiểu bệnh tật mà còn có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh.
Theo y học cổ truyền, tép bưởi có vị ngọt chua, tính hàn, có tác dụng khai vị, lọc máu, giúp nhuận tràng, dễ tiêu và làm giảm mệt mỏi. Với những người bị suy mật, cao huyết áp, máu nhiễm mỡ, tim mạch hay béo phì, tiểu đường thì ăn tép bưởi mỗi ngày cũng có tác dụng rất tốt.
Ngoài ra, ăn tép bưởi còn giúp giảm ho, sạch miệng và tăng sức đề kháng cho cơ thể (2) (3) (4).
Cần lưu ý gì khi dùng vỏ bưởi, tép bưởi (Citrus maxima)?
1. Bưởi có tính hàn nên những người tỳ vị hư hàn hay bị phong hàn (gây cảm mạo có đờm) không nên dùng (6).
2. Không nên ăn quá một trái bưởi mỗi ngày và không nên ăn vào buổi sáng, lúc đói (6).
3. Không ăn bưởi ngay sau khi uống rượu và hút thuốc (6).
4. Nên ăn tép bưởi thay vì ép lấy nước uống để giúp cơ thể hấp thu được lượng chất xơ hữu ích có trong tép bưởi (6).
5. Người suy nhược do can hỏa nhiệt không nên dùng bưởi (5).
6. Phụ nữ mang thai, người đang bị tiêu chảy, thiếu máu và đường máu thấp cũng không nên dùng (3).
7. Tham khảo ý kiến thầy thuốc trước khi dùng.
Cây bưởi có tên khoa học là gì?
Cây bưởi có tên khoa học là Citrus maxima, thuộc họ Cam chanh: Rutaceae (1).
Bưởi là một trong những loại cây ăn quả phổ biến nước ta với nhiều giống cây nổi tiếng như bưởi Năm Roi, bưởi da xanh… Lá bưởi rất thơm và thường được dùng làm lá xông giải cảm.
Tương tự như dừa và dưa hấu, quả bưởi cũng được ép khuôn để tạo ra các kiểu dáng với ý nghĩa riêng. Trong đó, có thể kể đến bưởi lễ “Chắp tay bái Phật” khá nổi tiếng trong những năm gần đây, có hình dáng hai bàn tay ôm lấy chiếc bình với ý nghĩa kính dâng lòng thành tâm cho đức Phật.
Ngoài công dụng làm thức ăn, làm thuốc và trưng bày, trang trí, quả bưởi còn được chế biến thành các món ăn như chè bưởi, mứt vỏ bưởi (rất ngon!).
Xem thêm: Lá bưởi, hoa bưởi được dùng làm gì và có thể chữa bệnh không?
Tư liệu tổng hợp
- Bưởi, https://vi.wikipedia.org/wiki/B%C6%B0%E1%BB%9Fi
- Minh Hạnh (biên soạn), Chữa bệnh bằng rau củ quả và động vật, NXB Văn hóa thông tin, trang 92.
- Vương Ngọc Điển, Trái cây chữa bệnh, NXB Phụ nữ, trang 24.
- Võ Văn Chi, Cây thuốc An Giang, Ủy ban Khoa học và kỹ thuật An Giang, 1991, trang 68.
- Nhiều tác giả, Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, tập 2, NXB Khoa học và kỹ thuật, Hà Nội, 2004, trang 274.
- Lưu ý khi ăn bưởi, trang cafebiz.vn.
