• Thảo dược
  • Món ăn bài thuốc
  • Trà dư tửu hậu
  • Góc trồng cây
  • Cây có độc
  • Làm đẹp

CâyHoaLá.com

Blog chia sẻ về cây hoa lá!

  • Giới thiệu
  • Thông tin liên hệ
  • Điều khoản và điều kiện
  • Chính sách bảo mật
Trang chủ » Trà dư tửu hậu » Hình tượng cây chiên đàn hay chính là hoàng thân Miên Thẩm? (Chiên đàn thụ)

Hình tượng cây chiên đàn hay chính là hoàng thân Miên Thẩm? (Chiên đàn thụ)

26/11/2019 11/11/2020 Cây Hoa Lá

“Chiên đàn thụ” của Miên Thẩm là bài thơ có nhiều cách hiểu, tuy nhiên, các bản dịch hiện tại vẫn còn chỗ tối nghĩa! 

Vậy, nên dịch bài thơ như thế nào cho gần với tâm ý tác giả nhất?

Nguyên văn bài thơ như sau:

“Tuyệt hảo chiên đàn thụ
Phồn hương quýnh bất quần
Hận cừ thiên tính biệt
Chỉ tại nghịch phong văn” (1).

(Tác giả: Nguyễn Phúc Miên Thẩm – con trai thứ 10 của vua Minh Mạng, thụy hiệu: Tùng Thiện Vương)

Chân dung Tùng Thiện Vương Miên Thẩm
Chân dung Tùng Thiện Vương Miên Thẩm

Có thể thấy, các bản dịch hiện hành của bài thơ trên còn gây khó hiểu, nhất là ở câu thơ cuối “Chỉ tại nghịch phong văn” – đa phần đều được dịch thành “ngược chiều gió mới nghe thấy hết hương sâu”, chẳng hạn như bản dịch này:

“Cây đàn hương rất tuyệt
Mùi thơm thật khác thường
Hận y tính cá biệt
Ngược gió mới nồng hương.”

Ngược gió mới nồng hương? Đây rõ ràng là một câu tối nghĩa!

Xưa nay, chỉ có chim bay ngược gió còn hương thơm thì phải nương theo gió mà lan tỏa.

Như vậy, phải hiểu câu thơ trên như thế nào cho đúng – hay nếu không đúng thì cũng tránh được sự tối nghĩa?

***

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết trong Kinh Pháp Cú có đoạn như sau:

“Hương của các loài hoa chiên đàn, đa-già-la hay mạt lỵ đều không thể bay ngược gió, chỉ có mùi hương đức hạnh của người chân chính, tuy ngược gió vẫn bay khắp muôn phương” (2).

Thì ra là đây, cái ý “ngược gió mới nồng hương” không sai nhưng nên hiểu nó theo nguyên lý nhà Phật. Theo đó, mùi hương ngược gió là mùi hương của đức hạnh.

Vì sao như vậy?

Người chân chính, trau dồi đức hạnh thì họ biết khép mình khiêm cung, không tranh đua danh lợi như bao kẻ khác. Chính vì thế mà so về tài kinh lịch đời, họ không được bằng người khác (trong bài thơ có câu “Hận cừ thiên tính biệt”, nghĩa là: Hận làm sao đã trót mang cái thiên tính không giống người ta).

Nếu so với cuộc đời Miên Thẩm, ta thấy ông xuất thân hoàng tộc (là cháu của vua Gia Long, là con của vua Minh Mạng và là chú của vua Tự Đức), suốt đời nguyện làm một bề tôi trung thành, cố gắng lánh xa chính trị để trở thành một nhà thơ cảm thông sâu sắc với nỗi khổ của nhân dân. Những bài thơ của ông cùng tập Thương Sơn thi thoại đều cho thấy tài năng, đức độ hơn người.

Như vậy, có thể dịch nghĩa bài thơ như sau: 

Cây chiên đàn thật là tuyệt hảo.

Hương thơm cao sang, thuần chất của nó không thể xếp cùng những loài khác.

Chỉ hận đã trót mang thiên tính khác thường, không giống người ta.

Đó cũng bởi vì đã chọn con đường đức hạnh.

Nếu dịch thành thơ thì có thể dịch như sau:

Cây chiên đàn tuyệt hảo

Hương thơm hơn mọi loài

Hận vì thiên tính lạ

Chuộng đức hạnh mà thôi.

Bàn:

Phải chăng, hình tượng cây chiên đàn chính là Miên Thẩm tự thán về mình: tài năng, phẩm chất, quyền vị đều hơn người nhưng bởi chọn con đường đức hạnh, làm trung thần nên chưa một lần tự mình vùng vẫy?

Dẫu cho, đã bao lần, ông thao thức, dằn vặt trước nỗi khốn khổ của nhân dân…

– Tân Di –

Bạn nghĩ sao về vấn đề này? Hãy cho chúng tôi biết ở phần bình luận nhé!

Xem thêm các bài viết khác:

    1. Đàn hương, tóm tắt đặc điểm và các hướng ứng dụng cơ bản
    2. Đàn hương và 12 bài thuốc chữa bệnh theo y học cổ truyền
    3. Đàn hương trong liệu pháp mùi hương của người Trung Hoa
    4. Chén đàn hương trong truyện Trương Chi có phải được làm từ gỗ đàn hương?

Tư liệu tham khảo

  1. Chiên đàn thụ, https://www.thivien.net/T%C3%B9ng-Thi%E1%BB%87n-V%C6%B0%C6%A1ng/Chi%C3%AAn-%C4%91%C3%A0n-th%E1%BB%A5/poem-2CHcPDyt6R_5jqZ6CVYX0A
  2. Kinh Pháp Cú, http://namo84000.org/en/kinh-phap-cu-dhammapada-pham-iv-puppha-vagga-flowers-pham-hoa/

Bài viết liên quan

Trà đàn hương
Cách sao trà đàn hương cho người mới bắt đầu (chia sẻ cá nhân)
Con dấu đàn hương
Đàn hương và các phương thang chữa bệnh (phần 2)
Gỗ đàn hương
Sơ bộ về đặc điểm và công dụng làm thuốc của đàn hương (hoàng anh hương)

Chuyên mục: Trà dư tửu hậu Thẻ: đàn hương/ đàn hương trắng

Bài viết trước « Dùng cam thảo lâu ngày có tốt không? Tác dụng và những lưu ý khi dùng cam thảo
Bài viết sau Hạt và lá rau húng quế (húng giổi, rau quế) chữa những bệnh gì? »

Sidebar chính

Bài viết nổi bật

Hoa

Phân biệt 5 loại hoa: vô ưu, sa la, ưu đàm, ngọc kỳ lân và vàng anh lá bé

24/11/2020

Đường thốt nốt nguyên chất mua ở đâu

Đường thốt nốt truyền thống, không hóa chất được bảo quản bằng gì?

15/10/2020

Sương sâm

Cách vò lá sương sâm làm thạch và công dụng của sương sâm

14/09/2020

Cây sương sâm mua ở đâu cách ươm cây sương sâm

Cách ươm hạt, giâm cành, nhân giống cây sương sâm (lá lông và lá trơn)

01/07/2020

Cách nấu sâm bổ lượng ngon nhất và chi tiết từng bước (lưu lại để dùng)

25/06/2020

Nhang đàn hương

Hương chiên đàn đã được người Trung Hoa dùng trong trị liệu từ khi nào?

03/02/2020

hoa-xac-thoi

Những loài hoa lớn nhất, nhỏ nhất và chậm ra hoa nhất trên thế giới

07/01/2020

Cây và trái si rô

Cây si rô là cây gì? Công dụng và cách nhân giống cây si rô (Carissa carandas)

31/12/2019

Cây quế trong ca dao, thơ ca là những cây gì?

07/12/2019

“Cây quế cung trăng”, tương truyền có phải là cây mộc hương?

03/12/2019

Chiên đàn thụ và tượng Phật

Hình tượng cây chiên đàn hay chính là hoàng thân Miên Thẩm? (Chiên đàn thụ)

26/11/2019

Trương Chi

Chén bạch đàn trong truyện Trương Chi được làm từ gỗ gì? (đàn hương)

23/11/2019

Nhất chi mai (Nhị độ mai)

“Đêm qua sân trước một nhành mai” có phải là cây Nhất chi mai?

22/11/2019

Dưa hành củ kiệu

Vì sao ngày Tết, người Việt Nam hay ăn dưa hành củ kiệu?

21/01/2021

Củ gừng

3 nghiên cứu về tác dụng giảm cân của gừng

03/01/2021

Sương sâm hạt é

Cách giảm cân từ củ gừng, rau cần tây và sương sâm, hạt é

31/12/2020

NHẬN BÀI VIẾT MỚI QUA EMAIL

Hãy đăng ký ngay để là người đầu tiên nhận được thông báo qua email mỗi khi chúng tôi có bài viết mới!

Copyright © 2021 · Paradise on Genesis Framework · WordPress · Đăng nhập